Please Release Me: Vitalina Varela (2019)

Pedro Costa’s nieuwste film — een aangrijpende studie van rouw en herinnering — is een onvergetelijk portret van Vitalina Tavares Varela, een kwetsbare maar onverzettelijke vrouw die de lange reis van Kaapverdië naar Lissabon maakt om de begrafenis van haar ex-man bij te wonen, maar wegens bureaucratie te laat komt. Haar naam en tragische verhaal zijn vertrouwd voor wie Costa’s vorige film zag. In Horse Money (2014) dook Vitalina op als een van de verschijningen die Costa’s vaste acteur, Ventura, afwisselend confronteert en bijstaat tijdens zijn zelfonderzoek in een door geesten gekweld sanatorium. Vitalina’s buitengewone présence is nu dramatisch uitgebouwd tot een hypnotiserende hoofdrol die als een smeulende kracht bijdraagt aan het bredere project van Costa’s post-Vanda films om een epische en tegelijk intieme dimensie te verlenen aan de urgente strijd van zij die vergeten worden.

Vitalina Varela — een even sculpturaal als filmisch werk — transformeert met zijn radicale cinematografie lichamen en gebouwen tot onheilspellende verschijningen, zwevend in een onderwereld tussen dag en nacht, kleur en zwart-wit. Hoewel Vitalina Varela de pijnlijke belasting van liefde en leven laat voelen, onthult de film ook geleidelijk een tedere, bijna optimistische kijk op een gemeenschap waar troost zich een weg zoekt door zijn onderling verbonden muren en waar steun wordt geboden aan zij die het meest behoeven.