Thema’s van inspiratie + Rubens

Thema’s van inspiratie (Charles Dekeukeleire, 1938) en vooral Rubens (Henri Storck en Paul Haesaerts, 1948) bewijzen dat kunstdocumentaires geen filmisch equivalent hoeven te zijn van duffe pedagogische diavoorstellingen. Beide films zijn geproduceerd in wat we nu als de hoogdagen van de kunstdocumentaire kunnen beschouwen, lang voor het medium televisie het genre overnam en grotendeels standaardiseerde. De cineasten Dekeukeleire, Storck en Haesaerts halen alles uit de cinematografische kast om de sterktes van de schilderijen over te brengen op het witte doek.

Charles Dekeukeleire had eerder al filmgedichten gerealiseerd die Germaine Dulac en Ruttman in herinnering brachten en ook Thema’s van inspiratie ademt de avant-gardistische experimenten van de montagefilms van de sovjetcinema. Dekeukeleire monteert portretten van grote meesters tegenover filmbeelden van echte mensen en zou in 1938 op grond van zijn lyrische kwaliteiten de Grote Prijs op het filmfestival van Venetië winnen.

Voor Rubens laten Storck en Haesaerts geen animatietechniek onbenut om de werken van Rubens te analyseren en hun dynamiek naar het medium film te vertalen. Rubens werd dan ook door critici als een mijlpaal in de geschiedenis van de kunstdocumentaire omschreven. Volgens Siegfried Kracauer combineert Rubens “briljante filmische penetraties van de wereld van de schilder met een poging om zijn voorkeur voor draaiende bewegingen volkomen duidelijk te maken. Opmerkelijk is dat de film noch zuivere film noch een didactisch werkstuk is, maar een schitterende kruising van beide.”

De film wordt ingeleid door Steven Jacobs.