Enthusiasm (1931)

Met Enthusiasm: The Symphony of Donbass -de eerste geluidsfilm afkomstig uit de Sovjet- verklaart pravda-cineast Dziga Vertov hartstochtelijk de liefde aan steenkool. Ter gelegenheid en vooral ook ter promotie van Stalin’s economische vijfjarenplan (1928 - 1932) trok de befaamde propagandist naar de fors geïndustrialiseerde Donbasregio (vandaag een gecontesteerd gebied in het conflict tussen Rusland en Oekraïne) om er de fabrikeurs met hun stachanovs op beeld te vangen. Een politiek roodgekleurde ode aan het industrialiseringsproject van de communisten, waarin de visuele hoedanigheid en de soundscapes van de moderniteit triomfantelijk gefetisjeerd worden. Eco-vriendelijk is het allerminst.

Dziga Vertov staat vooral bekend voor zijn magnus opum Man with a Movie Camera (1929). In die film voert de cineast in de praktijk uit wat hij zes jaar eerder in een manifest theoretisch omschreef als het principe van “het kino-oog”. Vertov zag film namelijk als een medium waarmee hij aan de hand van opname- en montagetechnieken de menselijke waarneming van de werkelijkheid net zo kon manipuleren dat hij er een nieuwe, filmische manier van kijken mee introduceerde. Met Enthusiasm bleef hij er voor kiezen om de alledaagse realiteit in een experimentele ‘avant-garde jas’ te tonen, maar breidde hij de zintuiglijke perceptie ervan uit met de introductie van een synchrone geluidsband. Het resultaat: een symfonie van kletterend staal, grommende machines, fluitende kokers en schreeuwende mannen.