La Fugue de Suzanne (geannuleerd)

UPDATE: Door de preventieve richtlijnen rond het coronavirus is vanuit de Hogent beslist om alle publieke evenementen van KASK tot aan 18 mei te annuleren. Daar vallen ook de vertoningen van KASKcinema onder - even geen film dus. We vinden dit spijtig en vervelend en veel andere dingen, en hopen dat dit uw agenda en uw liefde voor film niet al te veel verstoort.

Op de zesde Seuls-filmavond tonen we in samenwerking met Sabzian een digitale versie van Jean-Marie Buchets La fugue de Suzanne die gebaseerd is op de enige nog bestaande pelliculeversie van de film. La fugue de Suzanne is een zeldzaam juweeltje uit de Belgische filmgeschiedenis. De film werd door de regisseur zelf gefinancierd en brengt een absurdistische werkelijkheid tot stand door middel van minimale filmgebaren.

Suzanne heeft genoeg van haar vriend Albert. In een vijftiental tableaus ontrolt zich het drama, waarbij zij naar Alberts vriend Emile overloopt. Toch gaan deze romantische beslommeringen gepaard met een onstilbare verveling. Via een ragfijne verhaallijn en minimalistische filmische gestes wordt een ironisch spel met de tijd gespeeld. In dit eigengereide meesterwerkje gaan Albert en zijn vrienden zich aan verveling te buiten en drijft Jean-Marie de spot met de cinematografische etiquette.

Jean-Marie Buchet werd geboren in Jemappes in 1938. Na zijn filmstudies aan La Cambre (Institut Supérieur des Arts Décoratifs) regisseerde hij verschillende korte films voor hij zijn eerste langspeelfilm uitbracht, La fugue de Suzanne. In 1979 bracht hij de langspeelfilm Mireille dans la vie des autres uit, die getoond werd op het Internationaal Filmfestival van Moskou. Hij werkte geregeld samen met filmmakers als Patrick Van Antwerpen, Boris Lehman en ook met Jan Decorte als acteur, monteur en klankman. Daarnaast schrijft hij sinds 1996 filmkritieken voor het filmblad Grand Angle en heeft hij bij de afdeling filmrestauratie bij het Koninklijk Filmarchief van België gewerkt.

'Seuls. Singuliere momenten uit de Belgische filmgeschiedenis' is een reeks filmavonden die Sabzian samenstelt binnen de muren van KASKcinema. De filmprogramma’s worden gekoppeld aan de ontsluiting van uniek tekstmateriaal van Belgische filmmakers en auteurs op de website van Sabzian. Er wordt vaak gezegd dat cinefielen de cinema van hun eigen land niet kennen of kunnen waarderen. Zo bespeurt filmcriticus Adrian Martin “een erg intrigerende dimensie van cinefiel denken: namelijk de vaak onrustige manier waarop het een uiterst moeilijke relatie onderhoudt met de eigen nationale cinema. Ik meen een cinefiel inderdaad te kunnen herkennen aan de intensiteit van zijn haat voor zijn nationale cinema.”

Met deze reeks filmavonden beoogt Sabzian, als liefdevolle tegenbeweging, het eigenzinnige landschap van de Belgische cinema in beeld, klank en woord in kaart te brengen.

“Verveling is de droomvogel die het ei van de ervaring uitbroedt.” (Walter Benjamin)

“Met de onverstoorbaarheid van een groot humorist houdt hij zich hardnekkig aan een vaste camerapositie. Buchet heeft het aangedurfd om een non-verhaal te vertellen met besluiteloze protagonisten. In een ironisch passieve sfeer ritmeren twaalf tableaus of “stations” de etappes van Suzannes vlucht van Albert naar Emile en terug naar Albert. De Albert in kwestie sleept zich voort tussen zijn vrienden Emile en Victor, terwijl de vriendin van Victor Alberts aanwezigheid als verlaten wrak moeilijk kan verdragen. Nors maar beminnelijk herhalen deze drie “jonge oude mannen” flarden van zinnen. Ze geeuwen en vervelen zich. Albert en Victor hebben een uitgesproken haat-liefdeverhouding met de boeken waardoor ze omringd zijn.

En midden in een proustiaanse woordenstroom (Suzanne als Albertine...) verstoort Victor onverwacht de dikke laag onverschilligheid met een emotionele uitbarsting. De regisseur vindt dat hij een grote uitzondering waard is, in flagrante tegenspraak met zijn algemene poëtica: saai en sober wit waarin de personages zich verplaatsen of niet vooruitkomen als in een gestold watervlak, maar wel op een erg menselijke manier, ondanks het behoorlijk bizarre licht waarin Buchet hen toont.

Dat zijn de geheimen van La fugue de Suzanne: een beschrijving van de crisis van de intellectueel, maar ook een oefening in geweldloos, spiritueel en hoogstaand reciteren. Vertrekkend vanuit de haven van Beckett, via de tussenhaven Tardieu en langs Eustache, loopt Buchet vast op een strand dat duidelijk het zijne is, bevolkt door grijze schaduwen en hartkloppende onuitgesproken maar daarom niet minder levendige gevoelens.

De gebaren en woorden hebben de ietwat slaapwandelende zuinigheid van oosterse pantomimes, maar Suzanne en haar “oude mannen” tussen twee leeftijden zijn erg nauw verwant aan onze dagelijkse conflicten, aan onze innerlijke kwellingen. Buchet mikt hoog, maar veinst gelukkig ironie en provocatie; zijn extreme afstandelijkheid is niet de enige verdienste van deze in zekere zin buitengewone film.” (Francesco Savio)

“Jean-Marie Buchet kan men gerust in het rijtje plaatsen van een Bresson of een Duras, maar dan bekeken door de bril van een Henri Rousseau. Men kan hem verder typeren als ónze Jean Eustache, ontdaan van zijn specifiek Parijse context." (Boris Lehman)